Project VOLTA: Eandis zoekt opnieuw geld en vindt het in China
Aan het woord is Kristof Slagmulder van Vlaams Belang Denderleeuw: “Een internationaal contract vol juridische spitsvondigheden met een Chinese energiereus: Vlaams Belang Denderleeuw zal op de gemeenteraad tegenstemmen en roept de andere fracties op om hetzelfde te doen”.
Een toelichting door Slagmulder:
Dossiers gekoppeld aan de verplichte uitkoop van Electrabel uit de energienetbeheerders zijn de afgelopen jaren meermaals op de vergadertafel van de gemeenteraadsleden beland. Meest recente keer was in de herfst van 2014 toen Electrabel en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders overeenkwamen de uitkoop niet gefaseerd af te ronden tegen 2018, maar te komen tot een algemene vervroegde uitstap van Electrabel. De overeenkomst bestond erin dat via de verkoop van aandelen Electrabel eind 2014 weg zou zijn uit de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders (Gaselwest, Imewo, Imea, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas) en de publieke sector parallel uit Electrabel Customer Solutions NV dat instaat voor de levering van elektriciteit en gas. Deze operatie werd eind 2014 afgerond.
Volgende week donderdag zal de gemeenteraad van Denderleeuw zich opnieuw uitspreken over een dossier dat verbonden is aan de uitstap van Electrabel: het VOLTA-project van Eandis dat voorziet in de injectie van Chinees kapitaal. Concreet gaat het om een participatie in Eandis Assets van 14% door State Grid Europe Limited, de dochter van een Chinees staatsbedrijf. Eandis Assets ontstond op 1 januari 2016 door fusie van de distributienetbeheerders en is eigenaar van de kabels en leidingen voor elektriciteit en gas in zo?n 230 Vlaamse steden en gemeenten.
Waarover gaat het ?
Eandis verwacht een blijvende behoefte aan financiering van kapitaalintensieve investeringen, onder andere in het kader van de energietransitie (overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen) en de uitbouw van een ´slim netwerk´ (het huidige netwerk veroudert stilaan). Onder meer de VREG (de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt) wees Eandis op de toegenomen schuldgraad en drong aan op een vermindering ervan. Als gevolg van de uitkoop van Electrabel is er nood aan bijkomend eigen vermogen. Het risico is reëel dat een ondergefinancierd netbedrijf investeringen moet terugdraaien. Eandis heeft dus geld nodig.
De openbare besturen die aandeelhouder van zijn van Eandis kregen tot twee keer de kans om hun aandeel in het vermogen te verhogen en zo de solvabiliteit van Eandis binnen de distributienetbedrijven van de Eandisgroep te versterken. Dat had weinig succes. De gemeenten hadden in 2015 al bijkomend vermogen ingebracht in de distributienetbeheerders van de Eandisgroep en hapten niet meer toe. Een beursgang is Eandis niet toegelaten, maar een decreet dat op 27 april jl. door het Vlaams Parlement werd aangenomen (het Vlaams Belang keurde dit decreet niet goed) maakt deelname van private partners mogelijk in een nieuwe vorm van intergemeentelijk samenwerkingsverband: de opdrachthoudende vereniging met private deelname.
Eandis kiest er nu voor om door middel van een kapitaalverhoging een private partner aan te trekken. De private partner wordt gevonden in het bedrijf State Grid Europe Limited (SGEL), dat een minderheidsparticipatie van 14% neemt in het vermogen van Eandis Assets. SGEL is een dochter van State Grid Corporation of China, een megastaatsbedrijf dat met een omzet van 293 miljard euro en bijna 2 miljoen werknemers behoort tot de vijf grootste bedrijven van de wereld. State Grid Corporation zal de verplichtingen van SGEL waarborgen.
Op de Buitengewone Algemene Vergadering van Eandis Assets die plaatsvindt op 3 oktober aanstaande zullen de aandeelhouders (steden en gemeenten, de provincie West-Vlaanderen en de aangesloten financieringsverenigingen) zich kunnen uitspreken over deze keuze. Deze maand zal de zaak dan ook op de gemeenteraad van de steden en gemeenten die aandeelhouder zijn van Eandis worden geagendeerd.
Eandis zet sterk in op een goedkeuring door de gemeenteraden en start eerstdaags een inforonde voor de lokale mandatarissen (75% van de gemeenten moeten goedkeuring geven). De nadruk wordt gelegd op de financiële gezondheid van Eandis Assets dat door de inbreng van het private kapitaal een gunstige rating (kredietwaardigheidsquotering) zal behouden en in staat zal zijn de financiële markt aan te spreken tegen voordelige voorwaarden. Dat moet dan weer garanderen dat binnen het distributienettarief de doorgerekende financieringskosten zullen dalen en daar varen ook de eindklanten (de inwoners-netgebruikers) wel bij.
Teveel onduidelijkheden
De voorgestelde overeenkomst maakt Eandis te sterk afhankelijk van het Chinese staatsbedrijf en, in tegenstelling tot wat Eandis beweert, garandeert het geen stabiel partnerschap. SGEL heeft immers op verschillende tijdstippen en tegen verschillende voorwaarden het recht zijn aandelen terug over te dragen aan Eandis Assets en zijn geld terug te eisen.
Dat kan wanneer de statutaire duur van Eandis Assets afloopt (9 november 2019, alle aandeelhouders kunnen dan beslissen Eandis te verlaten).
Dat kan wanneer in 2020 gemeenten verkiezen uit Eandis te stappen en die gemeenten meer dan 10% van de aansluitpunten hebben.
Dat kan altijd wanneer het bedrijf een belangrijke beslissing wil en de gemeenten die beslissing niet steunen en dit leidt tot een fundamenteel meningsverschil (wat de statutair gewaarborgde meerderheid 80% + 1 aandeel van de steden en gemeenten waardeloos maakt). Daar vallen vb. beslissingen over het businessplan en het financieringsbeleid onder
Na 9 november 2024 kan het bedrijf beslissen zijn aandelen te verkopen aan derden.
Willen we een Chinees of een Vlaams energienet? Vlaams Belang vindt dat ´energie´ en de ´energiebevoorrading´ strategische sectoren zijn die in Vlaanderen verankerd moeten blijven
SGEL betaalt een opvallend hoog bedrag. Andere bieders zouden slechts enkele procenten boven de netto-actiefwaarde hebben geboden. State Grid wil zich blijkbaar inkopen in netwerken in andere landen en heeft al participaties in de energiesector in Portugal en Italië.
Van de enorme meerwaarde die SGEL betaalt voor het belang in het beheer van het elektriciteits- en gasnet in zo?n 230 steden en gemeenten vloeit niets terug naar die steden en gemeenten. Eandis zal het geld vooral gebruiken om de uitkoop van Electrabel af te ronden. SGEL krijgt wel een deel van de betaalde meerwaarde terug en meer naarmate het bedrijf langer aan boord blijft. SGEL heeft recht op 14% van de uit te keren winst. Het is nogal evident dat dit bedrijf andere belangen voor ogen heeft dan dat Vlaamse gemeenten of burgers. Een buitenlandse partner zal altijd focussen op de opbrengsten, eerder dan op de dienstverlening aan de Vlaamse gezinnen. Het risico is reëel dat de Chinezen enkel op winst of hun eigen strategische belangen uit zijn. Daardoor kunnen jaarlijks tientallen miljoenen van onze energiefactuur naar Peking verdwijnen.
Als aandeelhouder zal SGEL mee de stroomfactuur bepalen.
Het decreet dat de toetreding van een private partner mogelijk maakt, begrenst die deelname om het algemeen belang en de zeggingsmacht van de publieke sector en de gemeenten te vrijwaren (o.m. tot maximaal 25% van de stemmen in de Algemene Vergadering, het mag geen blokkerende macht opleveren). Private deelname wordt ook als een uitzondering voorzien, specifiek voor de sectoren afval en energie. Het aandeel van 14% dat SGEL verkrijgt binnen het vermogen van Eandis blijft echter enkel onveranderd indien bij volgende kapitaalverhogingen elke deelnemer (steden en gemeenten) zijn inschrijvingsrecht uitoefent. Schrijven zij niet in en SGEL wel, dan stijgt uiteraard het aandeel van SGEL in het vermogen van Eandis.
Het gemeentelijk elektriciteits- en gasnet maakt deel uit van de publieke dienstverlening en is een essentiële infrastructuur van de energiebevoorrading. Energie en de energiebevoorrading zijn strategische sectoren die in Vlaanderen verankerd moeten blijven. De toenemende behoefte van onze maatschappij aan elektriciteit benadrukt het strategisch belang steeds meer. Samenwerking met een private partner kan binnen een PPS-structuur, maar niet door het uitgekochte Electrabel te vervangen door de dochter van een Aziatisch staatsbedrijf.
De raadsleden van het Vlaams Belang zullen volgende week donderdag dit dossier dat de verankering van de strategische sector energie niet ondersteunt, afkeuren! Onze partij roept de andere fracties op om hetzelfde te doen.
Het Vlaams Belang betreurt dat de regering van N-VA, Open VLD en CD&V liever de hete aardappel doorschuift naar de 236 gemeenteraden. Zo zullen ook de gemeenteraden van de allerkleinste gemeenten moeten oordelen over een internationaal contract vol juridische spitsvondigheden met de Chinese energiereus. Dit dossier verdient een breder democratisch debat. Is het goed voor Vlaanderen dat een machtige Chinese wereldspeler zo´n strategische plek verovert in ons energielandschap? Is dat in ons nationaal belang? De beslissingen die Vlaanderen vandaag neemt over de energiesector hebben immers gevolgen voor de volgende decennia.
